EP8: 30 ข้อตรวจสอบที่จะบอกว่าห้องคุณผ่านเกณฑ์มาตราฐานโฮมเธียเตอร์หรือไม่.?"

ตอบ: .หัวข้อที่ใช้ตรวจสอบว่าห้องของโฮมเธียเตอร์ผ่านตามเกณฑ์มาตราฐานสากลมีดังนี้:

- Center speaker อยู่ตรงตำแหน่งกลางของจอภาพหรือไม่?

- Center speaker วางอยู่ตรงกลางระหว่างลำโพงหลักซ้าย-ขวาหรือไม่?

- ลำโพง LCR ทั้งสามตัววางอยู่ในระดับความสูงใกล้เคียงกันหรือไม่(+/- 50ซม.)

- จุดกึ่งกลางระหว่าง Tweeter และ Midrange ของลำโพงหน้าทั้งสามตัว LCR อยู่ในระดับหูของตำแหน่งนั่งฟัง?

- ตำแหน่งลำโพงหน้าโดยเฉพาะ Center speaker สามารถมองเห็นได้จากทุกตำแหน่งฟังภายในห้องนั้นหรือไม่?

- Center speaker มีโทนเสียงที่คล้ายกันหรือเหมือนกับลำโพงหลักซ้าย-ขวาหรือไม่?

- ตำแหน่งลำโพงหลักซ้าย-ขวาวางทำมุม 45-60 องศากับแนวกลางของตำแหน่งนั่งฟัง?

- ทิศทางของลำโพงหน้าซ้าย-ขวาต้องไม่ถูกบังในทุกตำแหน่งนั่งฟังในห้อง

- มีพื้นที่ให้ปรับเดินหน้าถอย-หลังหรือขยับซ้าย-ขวาเพียงพอเพื่อการปรับแต่งเสียง

- ลำโพงข้างซ้ายขวาจัดวางอยู่ในตำแหน่งที่ให้สนามเสียงจากลำโพงหลักด้านหน้าต่อเนื่องมาด้านหลัง

- ลำโพงหน้าซ้าย-ขวาสามารถสร้างสนามเสียงที่โอบล้อมในแนวระนาบไปยังทุกตำแหน่งนั่งฟัง

- แนวเสียงของทุกลำโพงด้านข้างหรือด้านบนต้องกลมกลืนมีแนวเสียงเดียวกับลำโพงหลักซ้ายขวาด้านหน้า

- ลำโพงทุกตัวในระบบจะต้องถูกติดตั้งจัดวางหรือยึดติดผนังด้วยความมั่นคงแข็งแรงไม่มีการโยกคลอนสั่นไหว

- ลำโพง LCR ด้านหน้าทั้งสามตัวตลอดมุม 180 องศาต้องไม่มีสิ่งของหรือวัตถุมาตั้งขวางแนวเดินทางของเสียง

- หากติดตั้งลำโพงหลัก LCR ทั้งเข้าในผนัง จะต้องมีการออกแบบที่ป้องการเกิด resonance และ diffraction ได้อย่างเพียงพอ

- ลำโพงหลัก LCR ควรจัดหาตำแหน่งวางให้ห่างออกมาจากผนังทั้งด้านหน้าและด้านข้าง

- จัดเตรียมพื้นที่ให้สามารถปรับตำแหน่ง subwoofer เพื่อให้มีสนามเสียงที่ราบเรียบกลมกลืนกับลำโพงตัวอื่นๆ

- ลำโพง subwoofer จะต้องถูกจัดวางอยู่พื้นที่ที่มั่นคงแข็งแรง ไม่มีการกระพือสั่นของพื้นบริเวณนั้น

- ตำแหน่งบนฝ้าของลำโพงแต่ละตัวต้องมีการคิดตั้งวัสดุเพื่อทำการกระจายเสียงหรือซับเสียงที่เกิดจากลำโพงแต่ละตัวในห้องนั้น

- จัดให้มีพรมที่น้ำหนัก หนาขนาดใหญ่วางบริเวณด้านหน้าลำโพง เพื่อลด first reflectionของลำโพงจากพื้น

- ตำแหน่งสะท้อนของผนังด้านข้างเนื่องจากลำโพงด้านหน้าจะต้องจัดให้มีการคำนวณติดตั้ง diffusor, absorber หรือกำหนดทิศทางของผนังเพื่อลดปัญหา first reflection และ/หรือ standing wave ที่เกิดขึ้นภายในห้อง

- ผนังนอกเหนือจากตำแหน่งสะท้อน first reflection แล้วต้องคำนวณติดตั้งผนังซับเสียงที่พอเหมาะเพื่อให้ได้ค่า Reverberation time ที่ดีในห้องนั้น

- ให้ตรวจสอบว่าห้องนั้นมีการตรวจซับการสะท้อนของเสียงเพียงพอหรือไม่ นอกเหนือจากตำแหน่งการสะท้อนแรกของเสียง (first reflection). เพราะจะเป็นตัววัดว่าค่าสัมประสิทธิการซับเสียงภสยในห้องเหมาะสมเพียงพอหรือไม่ ซึ่งโดยทั่วไปเราจะใช้ค่าการวัดด้วยค่า RT60. :ซึ่งอย่างที่เคยกล่าวไว้ค่า RT60 ของห้องฟังเพลงกับห้องโฮมเธียเตอร์ที่ดี จะมีค่าแตกต่างกัน โดยห้องโฮมเธียเตอร์จะมีค่า RT60 ที่น้อยกว่าห้องฟังเพลง ทั้งนี้เนื่องจากปริมาณเสียงต่ำภายในห้องดูหนังจะมีปริมาณมากว่าห้องฟังเพลง

- ผนังด้านซ้ายและขวาของห้องควรมีลักษณะที่เหมือนกัน (Identical) ทั้งนี้จะทำให้เกิดความสมดุลย์ของเสียงและเวทีเสียง ตำแหน่งเสียงตรงกับตำแหน่งของผู้แสดง ไม่เอียงซ้ายหรือขวาไปทางด้านใดด้านหนึ่ง

- ผนังด้านหลังของตำแหน่งนั่งฟังของห้องควรมีลักษณะต่อเนื่องสม่ำเสมอตลอดทั้งผนัง และมีการการกระจายการสะท้อนของเสียงอย่างเพียงพอ โดยพยายามหลีกเลี่ยงผนังด้านหลังที่มีการซับเสียง (absorbtion) มากเกินไป ทั้งนี้เพราะเราต้องการสร้างบรรยากาศในลักษณะการโอบล้อมของเสียงรอบตำแหน่งนั่งฟัง สร้างความรู้สึก "we were there" ในภาพยนต์ขณะที่รับชม

- ผนังด้านข้างทั้งซ้ายและขวา พื้นที่ 1/2 ถึง 1/3 ต้องมีการกระจายของเสียง (diffusion) ที่ดีไม่มีการซับเสียงมากเกินไป สำคํญอย่างยิ่งในการออกแบบให้ผนังแต่ละด้านภายในห้อง ที่มีการต่อเนื่องและสมดุลย์ของเสียง ไม่มีการกระจายหรือซับเสียงมากเกินไป

- ผนังภายในห้องทุกด้านรวมทั้งฝ้าด้านบน จะต้องมีความยืดหยุ่นและมั่นคงแข็งแรงเพียงพอ ที่จะรองรับคลื่นเสียงต่ำจำนวนที่เกิดขึ้นภายในห้อง

- ห้องโฮมเธียเตอร์ที่ดี ควรมีลักษณะเป็นสี่เหลียมผืนผ้าที่ความสมดุลย์ของผนังทั้งสองด้านเพื่อให้การเกิดขึ้นของคลื่นเสียงภายในห้องนั้นมีความสมมาตรและจะสามารถกำหนดและแก้ไข การเพิ่มขึ้น(peak) และลดลง(dip) ของความถี่นั้นๆได้ง่ายขึ้น และการออกแบบกำหนดตำแหน่งการดูดซับ(absorbtion)หรือการสะท้อน(reflection)ของผนังแต่ละด้านควรคำนึงถึงคุณภาพเสียงโดยรวมณ.ตำแหน่งของพื้นที่ต่างๆของจุดนั่งฟังให้มีความใกล้เคียงมากที่สุด

- ห้องควรมีการออกแบบให้มีการป้องกันเสียงรบกวน(ambient noise)จากภายนอก เพื่อสร้างเงียบภายในห้องให้มากที่สุด

- กำลังขับภาคขยายของระบบเสียงที่ใช้ต้อง กำลังขับสำรองที่มากเพียงพอและเหมาะสมกับขนาดของห้องนั้นๆ เพื่อป้องกันการเกิดผิดเพี้ยน(distortion) ของเสียงขณะดูภาพยนต์