EP33: Where To Place Absorption/Diffusion
วันนี้จะมาคุยกันในหัวข้อการออกแบบการวางตำแหน่งของ Acoustic panels หลักคือ Absorbers และ Diffuser ว่าอุปกรณ์ทั้งสองชนิดนี้เราจะงานอย่างไรในห้องที่มีลักษณะการใช้งานที่แตกต่างกัน โดยการออกแบบการจัดวางจะขึ้นกับวัตถุประสงค์การใช้งานและขนาดของห้องเป็นหลัก ซึ่งทั้งสองสิ่งนี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง และจะเป็นตัวบ่งบอกว่ามันจะไม่มีสูตรสำเร็จในการจัดวาง เพราะโดยทั่วไปแล้วห้องทุกห้องจะไม่มีห้องใดห้องหนึ่งที่เหมือนกันโดยสิ้นเชิง ไม่ว่าจุดประสงค์การใช้งาน ขนาดของห้อง กว้างยาวสูง รวมทั้งวัสดุและชนิดของวัสดุที่ใช้ในการสร้างห้องเหล่านั้นก็จะแตกต่างกันด้วย แต่วันนี้จะคุยในหลักใหญ่ๆในภาพรวมว่า การใช้งานในห้องเหล่านี้ หลักๆแล้วเราควรจะวางตำแหน่ง Acoustic Panels อย่างไร จะไม่พูดถึงส่วนพื้น(Floors)ซึ่งเคยได้เขียนลงบทความที่ผ่านมาแล้ว (EP21)โดยเราจะแบ่งแยกชนิดของห้องเหล่านั้นตามลักษณะการใช้งาน เพื่อให้ง่ายต่อความเข้าใจ โดยขอเริ่มที่
- Voice Room: ห้องบันทึกเสียงของนักร้อง ห้องประเภทนี้บ่อยครั้งเราจะพบอาการที่เรียกว่า Boxy คล้ายกับเสียงที่ได้ยินจากการพูดด้วยการป้องปาก ห้องประเภทนี้เราจะใช้ Acoustic absorber จะเป็นตัวหลักในการออกแบบและมีการผสม Acoustic diffuser บ้างแต่ต้องระมัดระวังเพราะเราต้องการให้เสียงร้องหรือเสียงพูดตรงตามความเป็นจริงมากที่สุด เราไม่ต้องการ ambience มากนักสำหรับห้องประเภทนี้ เพราะเราไม่ต้องการให้มีผลกระทบจากห้องที่ใช้บันทึก โดยชนิดและอุปกรณ์ในการติดตั้งจะเป็นดังนี้
- Absorbers: Sidewall & Ceiling
- Diffuser: Front wall & Rear wall
- Live Room: ห้องที่เราใช้บันทึกการเล่นหรือแสดงดนตรีสด โดยหากจะเจาะลงในรายละเอียดคงต้องดูชนิดหรือจำนวนชิ้นดนตรีที่เล่นด้วย ห้องประเภทนี้การออกแบบเราจะยังคงใช้ทั้ง Absorber & Diffuser ร่วมกัน โดยความแตกต่างจะอยู่ตรงขนาดและสัดส่วนของห้อง โดยห้องขนาดเล็กเราจะใช้ Diffuser ในการออกแบบมากกว่า Absorberในขณะที่ถ้าห้องมีขนาดใหญ่ ผนังด้านข้างเราอาจใช้ Absorber เข้าช่วยในการออกแบบเพื่อให้มีความเป็นธรรมชาติมากขึ้นโดยขึ้นกับจุดประสงค์หลักว่าห้องนั้นใช้เพื่อบันทึกดนตรีปะเภทไหน เครื่องสาย เครื่องเป่าจำนวนมากหรือดนตรีน้อยชิ้น หรือชิ้นเดียว เช่นAcoustic Guitar หรือ Solo Cello.
- Listening Room: ห้องฟังเพลง ห้องที่เราจะพบโดยทั่วไป การออกแบบห้องประเภทนี้ผนังด้านหน้าและด้านหลังเราจะกำหนดเป็น Acoustic Diffuser ที่มีขนาดและการออกแบบที่จะต้องทำงานร่วมกันที่ย่านความถี่ที่กว้าง อีกทั้งขนาดและลักษณะของการออกแบบ Diffuser จะแตกต่างกัน ขึ้นขนาดและอุปกรณ์ที่ใช้ในห้อง ขณะนี้ผนังด้านข้างจะเป็น Acoustic absorption เพื่อป้องกั้นการเกิด First reflection และ Comb filtering effects เพพื่อให้ได้ focusและตำแหน่งเสียงร้องและชิ้นดนตรีที่เที่ยงตรงแม่นยำ ขนาดเวทีที่กว้างอละตำแหน่งนักร้องและชิ้นดนตรีต่างๆมีตำแหน่งที่แม่นยำชัดเจน ส่วนผนังด้านบนจะเป็นการผสมผสานของ Acoustic panels ทั้งสองประเภท Absorber & Diffuser
- Absorbers: Sidewall & Ceiling
- Diffuser: Front wall & Rear wall
- MIX & Mastering Room: ห้องกลุ่มนี้ ส่วนมากจะมีขนาดไม่ใหญ่ และมักนิยมทำเป็นลักษณะเป็น Home Studio ซึ่งผนังด้านหลังห้องมักจะเป็นตัวก่อให้เกิดปัญหา เกิดการสะท้อนของเสียงกลับจากผนังหลังมากระทบจุดตำแหน่งนั่ง Mixing & Monitoring เกิด time delay กับเสียงที่มาจากลำโพงด้านหน้าที่เป็น Direct sound ส่วนผนังด้านบน อาจใช้เป็น Absorber หรือ Diffuser ขึ้นกับขนาดของห้องนั้นๆ ในขณะที่ผนังด้าหน้าและผนังด้านข้าง เราจะใช้เป็น Acoustic absorber เพราะเราต้องการความเที่ยงตรงของเสียง ไม่ให้มีการรบกวนจากผนังทั้งสองขณะทำงาน
- Absorbers: Front wall, Sidewall, Rear wall & Ceiling
- Diffuser: Ceiling & Rear wall
- Home Theaters: เราสามารถออกแบบได้หลายรูปแบบ โดยหลักๆจะขึ้นกับขนาดและปริมาตรของห้อง โดยหลักๆผนังด้านหลังจะเป็น Acoustic Diffuser เพื่อต้องการสร้างบรรยากาศและความรู้สึกในเหตุการณ์ของภาพยนต์ขณะรับชม ผนังด้านบนจะเป็นการผสมผสานกันที่เหมาะสมระหว่าง Absorption และ Diffusion โดยตำแหน่งจะถูกกำหนดจากตำแหน่งและจำนวนที่นั่งฟัง รวมทั้งตำแหน่งการติดตั้งของลำโพงติดฝ้าด้วย ผนังด้านหน้าโดยเฉพาะผนังด้านหลังลำโพง Acoustic absorption จะเป็นตัวเลือกที่ดี ขณะที่ผนังด้านข้างจะเป็น Acoustic absorption เพื่อให้ได้ตำแหน่งของเสียงที่ชัดเจนถูกต้องแม่นยำ ผสมผสานกับ Diffuser เพื่อสร้างบรรยากาศการโอบล้อมของเสียง ซึ่งลักษณะจะคล้ายเช่นเดียวกับการออกแบบห้อง Mix & Mastering Room โดยส่วนใหญ่เราจะใช้เป็น Acoustic Diffuserเป็นหลัก และ Absorbers จะวางตำแหน่ง Reflection โดยจุดประสงค์หลักๆคือเราต้องการให้เกิดบรรยากาศที่เสมือนจริงเป็นธรรมชาติมากขึ้น ไม่รู้สึกถึงความสูงต่ำของผนังด้านบน (Psycho-acoustic)โดยเฉพาะอย่างยิ่งห้องที่ระดับฝ้าต่ำ จำเป็นอย่างยิ่งที่ใช้ Acoustic Diffuser เป็นตัวหลักในการเข้ามาช่วยในการแก้ปัญหา
- Absorbers: Front wall, Sidewall & Ceiling
- Diffuser: Rear wall & Ceiling
เป็นข้อสรุปแนวทางเบี้องต้นในการออกแบบการใช้งาน Acoustic panels ชนิดต่างๆหวังว่าบทความนี้จะพอเป็นประโยชน์แก่ทุกท่านที่กำลังจะทำห้องแบบต่างๆดังที่กล่าวข้างต้น หากท่านใดมีคำถามหรือข้อสงสัย สามารถติดต่อพูดคุยแลกเเปลี่ยนความคิดเห็นด้วยความยินดีครับ
Tel: 081-869-8200
Line: acousticdesigns
#HomeTheater #PrivateTheatre #HomeTheaterDesign #AcousticDesigns #Immersivesound #DolbyAtmos #Dolby #DTSX #THX #HAA #Atmos #โฮมเธียเตอร์ #ทำห้องโฮมเธียเตอร์ #ดูหนังฟังเพลง #ภาพยนตร์ #ห้องโฮมเธียเตอร์ #ห้องฟังเพลง #ห้องดูหนัง
