EP20: Room Acoustics Recipe

วันนี้เรามาคุยในรายละเอียดสูตรลับสูตรสำเร็จ ว่าทำไมเราต้องสนใจและให้ความสำคัญเรื่อง Room Acoustic และเราจะบริหารจัดการกันอย่างไร เป็นที่พิสูจน์แน่ชัดกันแล้วว่าในห้องฟังเพลงหรือห้องชมภาพยนต์ที่ดีนั้น คุณภาพของเสียงต่างๆที่ได้รับฟังส่วนหนึ่ง 50% มาจากอุปกรณ์ต่างๆที่เราใช้ภายในระบบ และอีก 50% มาจากสภาพ Acoustics ของห้องนั้น ซึ่งผลกระทบและคุณภาพเสียงดังกล่าวจะมีมากกว่าอุปกรณ์เสริมที่ใช้ในระบบ ประเภทสายไฟสายสัญญาน อุปกรณ์กรองสัญญานไฟฟ้า ชั้นวางหรืออื่นๆที่ใช้ ซึ่งอุปกรณ์เสริมเหล่านั้นก็มีผลต่อคุณภาพเสียงที่ได้เช่นกัน หากแต่ว่าเราต้องการปรับปรุงคุณภาพเสียงในห้อง เราต้องจัดการปรับปรุงในส่วนที่มีผลกระทบมากซึ่งจะพื้นฐานที่ดีต่อไปซึ่งได้แก่ Acoustics ของห้องนั้นก่อน

จากรูปด้านล่างเราจะเห็นได้ว่าผลกระทบจากการสะท้อนจากผนังด้านต่างๆภายในห้องนั้นมีจำนวนมากก่อนที่จะเดินทางมาถึงหูเรา ซึ่งมีการทดลองและทดสอบแล้วว่าพลังงานของเสียงที่เกิดจาการตกกระทบของผนังภายในห้องจะมีปริมาณมากกว่าถึง 3 เท่าเมื่อเทียบกับพลังงานที่ได้ตรงจากแหล่งกำเนิดเสียงตรง ซึ่งในสมัยก่อนเราจะจัดการปัญหาเหล่านี้โดยการใช้แผ่น absorbers เข้ามาติดตั้ง ณตำแหน่งที่เกิดการสะท้อนครั้งแรก (first reflection) ซึ่งในอดีตเราจะใช้วิธีการหาจุดสะท้อนแรกนั้นด้วยการใช้กระจกสะท้อนแสงมาช่วย แต่นั้นปัจจุบันเมื่อเทคโนโลยี่และอุปกรณ์ทางด้านเครื่องมือวัดทางด้าน acoustics ได้ถูกพัฒนาขึ้นมาอย่างมาก เราพบว่าการใช้แผ่น absorber acoustics เพียงอย่างเดียวจะไม่ใช่คำตอบทั้งหมด หากเราต้องดูส่วนประกอบหลายๆอย่างนำมาพิจารณาร่วมกัน ชนิดประเภทของลำโพงที่ใช้และสภาพ acoustic ของห้องก่อนปรับปรุง รวมทั้งตำแหน่งวางของลำโพงแต่ละจุดทั้งหมดนี้มาประกอบกันด้วย บางครั้งเราอาจต้องใช้ผนังที่มีส่วนประกอบส่วนผสมร่วมกัน absorbers, diffusers หรือ reflectors ของผิวเรียบของผนังเดิมๆ

แต่ที่จะบอกได้แน่ๆคือ ห้องฟังที่ดีจะต้องถูกออกแบบด้วยการผสมผสาน ทั้ง absorbers, diffusers & reflectors ด้วยส่วนผสมที่พอเหมาะ เหมือนพ่อครัวที่ปรุงรสอาหารทุกส่วนผสมต้องใช้ประกอบกัน เราไม่สามารถที่จะได้ห้องดูหนัง ฟังเพลงดีด้วยการใช้ผนัง diffusers หรือ absorbers อย่างใดอย่างหนึ่งเพียงอย่างเดียวทั้งห้องได้ เพราะการที่ปล่อยให้มีการสะท้อน (reflection)ภายในห้องได้บางส่วน จะส่งผลที่ดีที่จะช่วยในด้าน Psychoacousticsใช้กำหนดขอบเขตพื้นที่ภายในห้องจะตรงตามความจริง ไม่สร้างความรู้สึกที่มีขนาดของพื้นที่ลดน้อยลงหากเราติดตั้งผนัง absorbers เพียงอย่างเดียว ในทางตรงกันข้ามถ้าเรามีการติดตั้งผนัง diffusers จำนวนมากเกินไป สิ่งที่ตามมาก็คือการได้มาซึ่งตำแหน่งของเสียงจะถูกเบี่ยงเบนจากตำแหน่งที่ควรจะเป็น หรือตำแหน่งที่ถูกต้องตรงตามการออกแบบของการบันทึกเสียงที่ต้องการ